Lycium barbarum

De boksdoorn (Lycium barbarum) is een giftige plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een struik die oorspronkelijk afkomstig is uit Azie.

De struik werd rond 800 na Christus door monniken in het Himalayagebergte ontdekt. Ook ontdekten ze dat de bessen een goede invloed op de gezondheid hadden. De plant wordt tegenwoordig in West-Europa gekweekt en is daar ook verwilderd. In België en Nederland komt de plant onder andere verwilderd langs de rivieren en in de duinen voor. In Noord-Amerika is de plant op een aantal plaatsen verwilderd.

De lange, gebogen tot 3 m lange takken zijn van tot ruim 3 cm lange doorns voorzien. De takken verhouten en slingeren zich tussen andere planten door tot over de laagste takken van een dicht bijstaande boom. De donkergroene 2-5 cm lange, grijsgroene bladeren zijn langwerpig. De bloem bestaan uit vijf kroon- en vijf kelkbladeren zoals gebruikelijk bij de nachtschadefamilie en zijn violet tot paars van kleur. Ze zijn alleenstaand of staan in kleine groepjes bijeen. De meeldraden steken uit. De 1,5-2 cm grote bessen zijn oranje-rood van kleur. Voor het drogen zijn ze zeer saprijk en barsten gemakkelijk. zaadverspreiding vindt over grote afstanden plaats doordat ze vastkleven in de vacht van passerende dieren. De plant is tevreden met arme grond.

Vanwege de doorns wordt de plant gebruikt als heg en als afscheiding. De plant en vooral de vrucht ervan, bevat verschillende vitamine en andere organische stoffen als aminozuren, caroteen, polysachariden en rutine. De bessen, hoewel giftig, worden onder de naam 'gojibes' commercieel geteeld voor consumptie op plantages aan de Gele rivier en de provincie Ninxia in China. Ze worden handmatig geplukt en zowel in China geconsumeerd als ook op kleine schaal geëxporteerd. De bessen worden onder meer in vruchtensappen verwerkt.

Lycium barbarum wordt in België beschouwd als een gevaarlijke plant op basis van het Koninklijk Besluit van 29 augustus 1997 betreffende de fabricage van en de handel in voedingsmiddelen die uit planten of uit plantenbereidingen samengesteld zijn of deze bevatten (vermeld in lijst 1: gevaarlijke planten die niet als of in voedingsmiddelen mogen gebruikt worden). Het gebruik van deze plant in voedingsmiddelen is bijgevolg niet toegelaten in België, het gebruik van bessen en bast afkomstig van deze plant is echter wel toegelaten in voedingsmiddelen.

Bessen kunnen in de diepvries bewaard worden. Ze zijn ook in gedroogde vorm te koop, de smaak is wat frisser dan van krenten.